Doanh thu là gì? Cách tăng doanh thu bền vững trong thời đại số
Trong bối cảnh kinh doanh không ngừng thay đổi bởi công nghệ và chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp đang tìm cách tối ưu hiệu quả tài chính. Một trong những chỉ số cốt lõi chính là doanh thu. Vậy doanh thu là gì, và làm thế nào để tăng doanh thu bền vững trong kỷ nguyên số hóa?
1. Doanh thu là gì?
Doanh thu là tổng số tiền mà doanh nghiệp thu được từ các hoạt động kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định. Nó phản ánh hiệu quả bán hàng và là nền tảng để tính toán lợi nhuận và hiệu suất kinh doanh.
1.1 Định nghĩa theo kế toán và tài chính
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam, doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động bình thường, dẫn đến việc tăng vốn chủ sở hữu (không bao gồm phần góp vốn của cổ đông).
1.2 Các thuật ngữ liên quan
Doanh thu thuần (Net Revenue): Là doanh thu sau khi trừ đi các khoản chiết khấu, giảm giá, hàng bán bị trả lại và thuế GTGT.
Doanh thu gộp (Gross Revenue): Là doanh thu chưa trừ bất kỳ chi phí hoặc khoản khấu trừ nào.
Doanh thu hoạt động chính: Từ sản phẩm, dịch vụ cốt lõi.
Doanh thu hoạt động phụ: Từ đầu tư tài chính, cho thuê tài sản,…
2. Vai trò của doanh thu trong hoạt động kinh doanh
2.1 Đo lường hiệu quả kinh doanh
Doanh thu là chỉ số thể hiện mức độ tiêu thụ sản phẩm và khả năng sinh lời. Một doanh nghiệp có doanh thu cao chứng tỏ sản phẩm có sức hút và được thị trường đón nhận.
2.2 Cơ sở tính lợi nhuận
Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí. Do đó, doanh thu là yếu tố đầu vào để doanh nghiệp xác định mức lợi nhuận và hiệu quả vận hành.
2.3 Yếu tố quyết định giá trị doanh nghiệp
Trong các thương vụ gọi vốn hay IPO, doanh thu được dùng để định giá doanh nghiệp (dựa trên tỷ số như P/S – Price to Sales).
3. Các loại doanh thu phổ biến
3.1 Phân loại theo hoạt động
Doanh thu bán hàng hóa
Doanh thu cung cấp dịch vụ
Doanh thu từ hoạt động tài chính
Doanh thu từ nhượng quyền, bản quyền, thuê tài sản
3.2 Phân loại theo thời gian
Doanh thu theo tháng/quý/năm
Doanh thu một lần (one-time)
Doanh thu định kỳ (recurring revenue)
3.3 Phân loại theo ngành nghề
Ví dụ:
Ngành thương mại điện tử: Doanh thu từ đơn hàng online
Ngành SaaS: Doanh thu thuê bao theo tháng
Ngành bất động sản: Doanh thu chuyển nhượng, cho thuê
4. Cách tính doanh thu
4.1 Công thức cơ bản
Doanh thu = Giá bán x Số lượng bán
Ví dụ: Một công ty bán 1.000 sản phẩm với giá 500.000 VNĐ/sản phẩm → Doanh thu = 500.000.000 VNĐ.
4.2 Doanh thu thuần
Doanh thu thuần = Doanh thu gộp – (Chiết khấu + Giảm giá + Hàng trả lại + Thuế GTGT)
5. Những sai lầm phổ biến về doanh thu
Nhầm lẫn giữa doanh thu và lợi nhuận
Chỉ tập trung tăng doanh thu mà bỏ qua chi phí
Không phân tích các kênh tạo doanh thu
Không theo dõi doanh thu định kỳ
Không có chiến lược đa dạng hóa nguồn thu
6. Xu hướng tăng doanh thu trong thời đại số
6.1 Chuyển đổi số trong kinh doanh
Ứng dụng CRM để quản lý khách hàng, cải thiện tỷ lệ chuyển đổi
Tự động hóa bán hàng và chăm sóc khách hàng bằng chatbot, email marketing
6.2 Tối ưu hóa kênh online
Đầu tư SEO, quảng cáo Google Ads, Facebook Ads
Bán hàng qua sàn thương mại điện tử (Shopee, Tiki, Lazada,…)
6.3 Tạo mô hình doanh thu định kỳ
Mô hình thuê bao (Netflix, Spotify, Canva,…)
Dịch vụ bảo trì, nâng cấp định kỳ
6.4 Khai thác dữ liệu khách hàng
Phân tích hành vi khách hàng để tối ưu hành trình mua hàng
Cá nhân hóa nội dung để tăng tỷ lệ chuyển đổi
6.5 Mở rộng thị trường quốc tế
Xuất khẩu hàng hóa qua các nền tảng như Amazon, Alibaba
Xây dựng website đa ngôn ngữ, hỗ trợ thanh toán quốc tế
7. Chiến lược tăng doanh thu bền vững
7.1 Chiến lược phát triển sản phẩm
Cải tiến sản phẩm hiện tại
Đa dạng hóa danh mục sản phẩm
7.2 Chiến lược định giá thông minh
Định giá theo giá trị cảm nhận
Sử dụng mô hình Freemium – nâng cấp trả phí
7.3 Tăng doanh thu từ khách hàng hiện tại
Upsell, cross-sell sản phẩm liên quan
Chăm sóc khách hàng sau bán để tăng tỷ lệ mua lại
7.4 Mở rộng kênh phân phối
Kết hợp online và offline
Tìm kiếm đối tác đại lý, nhượng quyền
7.5 Đầu tư vào thương hiệu và trải nghiệm khách hàng
Một thương hiệu mạnh giúp tăng giá trị đơn hàng
Trải nghiệm khách hàng tốt tăng độ trung thành
8. Ví dụ thực tế từ các doanh nghiệp thành công
Vinamilk
Tăng doanh thu qua hệ thống phân phối rộng khắp toàn quốc và xuất khẩu.
Shopee
Tạo ra doanh thu định kỳ nhờ chương trình Freeship+, Shopee Ads, Shopee Premium.
Canva
Cung cấp gói miễn phí với chức năng cơ bản, sau đó upsell bản Pro.
Netflix
Mô hình thuê bao theo tháng, doanh thu đều đặn và có tính bền vững.
9. Kết luận
Việc hiểu rõ doanh thu là gì không chỉ giúp doanh nghiệp quản lý tài chính hiệu quả mà còn là nền tảng để xây dựng chiến lược phát triển lâu dài. Trong thời đại số, tăng doanh thu bền vững đòi hỏi doanh nghiệp phải biết cách tận dụng công nghệ, dữ liệu và trải nghiệm khách hàng. Từ việc tối ưu sản phẩm, định giá, đến mở rộng kênh phân phối – tất cả đều góp phần tạo nên sự khác biệt và dẫn đầu thị trường.
Nội dung Doanh thu là gì được viết bởi Học viện MIB và Minh Đức Ads
