KOC là gì? Sự khác biệt giữa KOC và KOL
KOC là gì? Tìm hiểu khái niệm KOC, vai trò trong marketing và điểm khác biệt giữa KOC và KOL để xây dựng chiến lược truyền thông hiệu quả.
1. KOC là gì?
KOC (viết tắt của Key Opinion Consumer) là những người tiêu dùng có ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của người khác thông qua trải nghiệm cá nhân, đánh giá thực tế và sự tương tác chân thực trên mạng xã hội. Khác với KOL (Key Opinion Leader), KOC thường là những cá nhân bình thường, không nổi tiếng nhưng lại sở hữu sự tin cậy cao từ cộng đồng nhờ các chia sẻ thực tế và trung thực.
Ví dụ, một bà mẹ bỉm sữa thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm dùng tã, sữa, đồ chơi cho con trên TikTok hay Facebook và nhận được nhiều sự đồng cảm từ những người cùng hoàn cảnh – đó là một KOC.
2. Nguồn gốc và sự phát triển của KOC
KOC xuất hiện mạnh mẽ cùng với sự phát triển của thương mại điện tử và mạng xã hội. Người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tin tưởng vào những đánh giá thực tế từ người đã từng sử dụng sản phẩm thay vì các quảng cáo bóng bẩy từ người nổi tiếng hay doanh nghiệp.
Ở Trung Quốc – cái nôi của khái niệm KOC – các sàn thương mại điện tử như Taobao, JD.com hay Xiaohongshu đã ứng dụng mạnh mẽ KOC trong chiến dịch bán hàng và tạo ra hiệu ứng tiếp thị vượt trội. Xu hướng này nhanh chóng lan sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam.
3. KOL là gì?
KOL (Key Opinion Leader) là người có chuyên môn hoặc sức ảnh hưởng trong một lĩnh vực cụ thể và có khả năng định hướng hành vi người tiêu dùng. Họ có thể là bác sĩ, chuyên gia, nghệ sĩ, ca sĩ, blogger nổi tiếng,…
KOL thường có lượng người theo dõi lớn và có khả năng tiếp cận công chúng một cách mạnh mẽ. Họ được các thương hiệu lựa chọn để tăng độ phủ sóng và nhận diện sản phẩm.
4. KOC và KOL khác nhau như thế nào?
KOC và KOL đều là những người có sức ảnh hưởng đến quyết định tiêu dùng, nhưng khác biệt ở mức độ nổi tiếng, tính chuyên môn và cách họ tạo niềm tin.
KOL là người có danh tiếng hoặc chuyên môn cao trong một lĩnh vực nhất định như nghệ sĩ, chuyên gia, bác sĩ… Họ thường có lượng người theo dõi lớn và được dùng nhiều trong các chiến dịch branding nhằm gia tăng độ nhận diện thương hiệu.
Trong khi đó, KOC là người tiêu dùng phổ thông, không cần nổi tiếng nhưng lại có sức thuyết phục nhờ chia sẻ trải nghiệm thực tế. Họ thường hoạt động trong các cộng đồng nhỏ và tạo niềm tin thông qua sự chân thật, gần gũi. Do đó, KOC được sử dụng nhiều trong giai đoạn thúc đẩy bán hàng và seeding.
5. Vai trò của KOC trong marketing hiện đại
Trong thời đại người tiêu dùng trở nên thông thái và khó tính, KOC trở thành cầu nối đáng tin cậy giữa thương hiệu và khách hàng. Vai trò chính của KOC trong chiến lược marketing:
Tăng độ tin cậy: Người tiêu dùng thường tin những người có trải nghiệm thật thay vì quảng cáo từ người nổi tiếng.
Hỗ trợ quyết định mua hàng: Những đánh giá khách quan giúp khách hàng cảm thấy yên tâm hơn khi chọn sản phẩm.
Thúc đẩy doanh số: Nội dung “review thật” từ KOC thường tạo ra chuyển đổi cao hơn.
Tiết kiệm ngân sách: Chi phí thuê KOC thấp hơn rất nhiều so với KOL.
6. Lợi ích khi sử dụng KOC trong chiến dịch truyền thông
Tối ưu ngân sách
Thay vì chi hàng chục triệu đồng cho 1 bài đăng của KOL, doanh nghiệp có thể làm việc với nhiều KOC nhỏ để tiếp cận đa dạng phân khúc khách hàng.
Độ lan tỏa tự nhiên
Các bài review, unboxing hoặc trải nghiệm thật từ KOC có thể viral nhanh chóng nhờ tính chân thực, không mang nặng quảng cáo.
Nhắm đúng mục tiêu
KOC thường tập trung vào một lĩnh vực hoặc cộng đồng nhỏ, giúp doanh nghiệp dễ dàng nhắm đúng đối tượng mục tiêu (niche market).
7. Các hình thức hợp tác với KOC là gì
Doanh nghiệp có thể triển khai hợp tác với KOC thông qua:
Gửi sản phẩm miễn phí để trải nghiệm
Chạy chiến dịch review đồng loạt (seeding)
Ký hợp đồng PR cá nhân dài hạn
Tạo thử thách hashtag để thu hút nội dung UGC (User Generated Content)
Tùy theo mục tiêu chiến dịch, doanh nghiệp có thể chọn hình thức phù hợp để tối ưu chi phí và hiệu quả truyền thông.
8. Cách tìm và làm việc hiệu quả với KOC
Bước 1: Xác định tệp khách hàng mục tiêu
Hãy trả lời câu hỏi: Khách hàng của bạn thường theo dõi ai? Họ hoạt động ở đâu (TikTok, YouTube, Facebook, Instagram)?
Bước 2: Tìm kiếm KOC phù hợp
Sử dụng các công cụ tìm kiếm KOC như:
Kolranking, Buzzmetrics, Influencer.vn
Tìm qua hashtag, từ khóa trên TikTok, Instagram
Bước 3: Đề xuất hợp tác rõ ràng
Gửi thông tin sản phẩm
Mục tiêu chiến dịch
Thời gian, hình thức nội dung
Thù lao hoặc chính sách gửi hàng miễn phí
Bước 4: Đánh giá hiệu quả
Theo dõi số lượt tương tác, bình luận, chia sẻ, số người quan tâm sản phẩm sau bài đăng.
9. KOC có thực sự thay thế được KOL?
Câu trả lời là không hoàn toàn, nhưng KOC là sự bổ sung tuyệt vời cho chiến lược marketing đa tầng.
KOL phù hợp với các chiến dịch branding quy mô lớn, tăng độ nhận diện.
KOC phù hợp với giai đoạn bán hàng, chuyển đổi hoặc seeding cộng đồng nhỏ.
Nhiều doanh nghiệp hiện nay áp dụng chiến lược song song. Dùng KOL để tạo “hiệu ứng truyền thông” và dùng KOC để “chốt đơn hàng”.
10. Xu hướng phát triển KOC trong tương lai
Tăng trưởng mạnh trên nền tảng video ngắn (TikTok, Reels)
Xu hướng cá nhân hóa nội dung cao hơn
Mô hình liên kết KOC với affiliate marketing
Cộng đồng KOC chuyên nghiệp hơn, được đào tạo bài bản
Doanh nghiệp xây dựng đội ngũ KOC nội bộ
Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tiềm năng phát triển KOC mạnh mẽ trong khu vực Đông Nam Á nhờ sự phổ cập của thương mại điện tử và mạng xã hội.
Kết luận
KOC đang dần trở thành một phần quan trọng trong các chiến dịch marketing hiện đại. Với chi phí hợp lý, độ tin cậy cao và khả năng ảnh hưởng mạnh đến quyết định mua hàng. KOC mang lại giá trị thực tế cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn thúc đẩy bán hàng.
Tuy không thể thay thế hoàn toàn KOL, nhưng sự kết hợp hài hòa giữa KOC và KOL chính là công thức vàng cho một chiến lược truyền thông toàn diện và hiệu quả.
Nội dung KOC là gì được viết bởi Học viện MIB và Minh Đức Ads
