Mô hình SWOT là gì? Ứng dụng trong thực tế

Mô hình SWOT là một công cụ phân tích chiến lược kinh điển giúp doanh nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân đánh giá tổng quan tình hình hiện tại, từ đó đưa ra định hướng phát triển phù hợp.

1. SWOT là gì

SWOT là viết tắt của:

• S – Strengths (Điểm mạnh): Những lợi thế nội tại giúp tổ chức/sản phẩm nổi bật so với đối thủ (ví dụ: thương hiệu mạnh, công nghệ độc quyền, đội ngũ giỏi…).
• W – Weaknesses (Điểm yếu): Những hạn chế nội tại cản trở sự phát triển (ví dụ: thiếu ngân sách, chưa có thị phần, quy trình kém hiệu quả…).
• O – Opportunities (Cơ hội): Những yếu tố tích cực từ bên ngoài mà tổ chức có thể tận dụng (ví dụ: thị trường mới, xu hướng người tiêu dùng, chính sách hỗ trợ…).
• T – Threats (Thách thức): Những yếu tố tiêu cực từ môi trường bên ngoài gây rủi ro (ví dụ: cạnh tranh gay gắt, biến động kinh tế, thay đổi quy định…).

ĐĂNG KÝ KÊNH YOUTUBE ĐỂ CẬP NHẬT NỘI DUNG MỚI:

Mục đích sử dụng SWOT là gì:

• Phân tích trước khi lập kế hoạch marketing, chiến lược kinh doanh.
• Xác định rõ vị thế hiện tại.
• Giúp đưa ra hướng đi phù hợp: tận dụng S và O, khắc phục W, giảm thiểu T.

2. Ứng dụng SWOT trong Marketing

2.1. SWOT hỗ trợ xác định chiến lược marketing tổng thể

• Strengths: Tập trung nhấn mạnh điểm mạnh trong các chiến dịch truyền thông (VD: “sản phẩm duy nhất có công nghệ X”, “bác sĩ hàng đầu trong ngành”…).
• Weaknesses: Xây dựng kế hoạch cải thiện điểm yếu: đào tạo đội sales, làm mới định vị thương hiệu, nâng cấp UI/UX website…
• Opportunities: Tận dụng xu hướng thị trường, trend mới (ví dụ: tăng đầu tư TikTok nếu GenZ đang chiếm ưu thế; phát triển dòng sản phẩm organic khi nhu cầu tăng).
• Threats: Lên phương án dự phòng: ngân sách phòng khủng hoảng truyền thông, kịch bản phản hồi đối thủ cạnh tranh, phương án tối ưu CPC khi giá ads tăng.

2.2. SWOT giúp định hướng chiến dịch truyền thông (IMC)

• Khi có Strengths mạnh: Tập trung làm “branding” – tạo dựng vị thế số 1, dẫn đầu thị trường
• Khi có Opportunities rõ rệt: Tập trung “chạy nước rút” – tăng tốc marketing để chiếm thị phần nhanh (ví dụ: ra mắt dịp lễ, tăng ads khi đối thủ rút)
• Khi có nhiều Threats: Tập trung vào giữ chân khách hàng, tăng tương tác, nuôi tệp khách hàng trung thành (loyalty/CRM)

2.3. Ứng dụng SWOT vào từng giai đoạn chiến lược marketing

• Nghiên cứu thị trường: Phân tích O (opportunities) & T (threats) từ hành vi người tiêu dùng, đối thủ, xu hướng thị trường
• Xác định định vị thương hiệu: Dựa vào S (strengths) để chọn điểm khác biệt nổi bật nhất
• Xây dựng kế hoạch truyền thông: Tận dụng O để chọn kênh phù hợp, khắc phục W để tối ưu hiệu quả nội dung
• Tối ưu kênh digital: Dựa vào T để phân bổ ngân sách phù hợp, tránh phụ thuộc vào 1 nền tảng (VD: Facebook Ads tăng giá)
• Đánh giá hiệu quả: So lại SWOT sau mỗi quý để cập nhật chiến lược phù hợp thực tế

Ví dụ thực tế:

Giả sử bạn là marketing cho một phòng khám da liễu cao cấp:

• S: Bác sĩ giỏi, công nghệ độc quyền: Đẩy mạnh truyền thông USP qua video, quảng cáo Facebook, booking KOL uy tín
• W: Ít người biết đến, mới mở: Tập trung xây dựng fanpage, TikTok, ưu đãi mở màn để thu hút thử trải nghiệm
• O: Nhu cầu làm đẹp an toàn, trẻ hoá tăng: Tạo chiến dịch “Trẻ hoá an toàn đón đầu xu hướng”
• T: Cạnh tranh từ spa giá rẻ, livestream mỹ phẩm: Tăng content về chuyên môn hóa & chứng minh giá trị “trị liệu y khoa”, khác với spa thông thường

Tóm lại, mô hình SWOT là nền tảng để xây dựng kế hoạch marketing chiến lược, chính xác, linh hoạt, phù hợp mọi quy mô doanh nghiệp. Đây là câu trả lời cho câu hỏi: Mô hình SWOT là gì.

3. Ứng dụng mô hình SWOT là gì ở một số thương hiệu lớn

3.1. Coca-Cola

Strengths:

• Thương hiệu đồ uống có gas mạnh nhất thế giới
• Mạng lưới phân phối toàn cầu
• Marketing đỉnh cao và cảm xúc thương hiệu lâu đời
• Dòng sản phẩm đa dạng

Weaknesses:

• Sản phẩm cốt lõi (nước ngọt có gas) bị gắn với hình ảnh không lành mạnh
• Phụ thuộc vào nước ngọt có đường trong doanh thu
• Gặp khó khăn trong đổi mới khẩu vị

Opportunities:

• Mở rộng sang đồ uống tốt cho sức khỏe (vitamin water, trà thảo mộc…)
• Tăng cường kênh phân phối online- Phát triển thị trường đang phát triển

Threats:

• Áp lực từ xu hướng ăn uống lành mạnh
• Chính sách thuế đồ uống có đường ở nhiều quốc gia
• Cạnh tranh gay gắt từ PepsiCo và local brands

3.2. Vietcombank – Ngân hàng thương mại

Strengths:

• Một trong những ngân hàng lớn nhất và uy tín nhất Việt Nam
• Tài chính vững mạnh, quản trị rủi ro tốt
• Mạng lưới chi nhánh phủ rộng, thương hiệu mạnh

Weaknesses:

• Chậm hơn trong đổi mới công nghệ so với một số ngân hàng TMCP tư nhân
• Giao diện app và trải nghiệm người dùng còn thiếu linh hoạt
• Phụ thuộc vào dịch vụ truyền thống (giao dịch trực tiếp)

Opportunities:

• Đẩy mạnh chuyển đổi số
• Phát triển dịch vụ tài chính cá nhân, fintech
• Tăng cường đầu tư vào AI, big data để phục vụ khách hàng tốt hơn

Threats

• Cạnh tranh từ các ngân hàng số như Techcombank, MB, Timo
• Rủi ro an ninh mạng
• Chính sách siết tín dụng và quy định nhà nước thay đổi

3.3. Vinamilk – Ngành sữa & thực phẩm

Strengths:

• Thương hiệu quốc dân, dẫn đầu ngành sữa VN
• Mạng lưới phân phối phủ khắp cả nước
• Sản phẩm đa dạng: sữa nước, sữa chua, sữa bột, dinh dưỡng đặc trị
• Năng lực tài chính mạnh, sản xuất quy mô lớn

Weaknesses:

• Thị phần trong nước đã bão hòa
• Thiếu đột phá về đổi mới sản phẩm gần đây
• Sức hút với giới trẻ giảm do cạnh tranh từ thương hiệu quốc tế

Opportunities:

• Xu hướng tiêu dùng thực phẩm lành mạnh, dinh dưỡng cao
• Mở rộng thị trường quốc tế (Trung Đông, ASEAN)
• Phát triển dòng sữa organic, cao cấp

Threats:

• Cạnh tranh mạnh từ TH True Milk, Dutch Lady, các thương hiệu ngoại
• Chi phí nguyên liệu đầu vào tăng
• Biến động tỷ giá và chính sách nhập khẩu nguyên liệu

3.4. Sun Group – Du lịch, nghỉ dưỡng & hạ tầng

Strengths:

• Dẫn đầu mảng du lịch nghỉ dưỡng cao cấp tại Việt Nam (InterContinental Sun Peninsula, JW Marriott Phú Quốc…)
• Dự án biểu tượng (cáp treo Fansipan, Cầu Vàng Bà Nà)
• Định vị thương hiệu “tạo dấu ấn vượt thời gian” rất rõ nét

Weaknesses:

• Tập trung chủ yếu vào mảng du lịch – dễ tổn thương khi dịch bệnh
• Không mạnh ở truyền thông số / tiếp cận GenZ
• Một số dự án ở tỉnh chưa tạo hiệu ứng truyền thông mạnh

Opportunities:

• Xu hướng du lịch trải nghiệm, wellness, nghỉ dưỡng cao cấp tăng mạnh
• Phát triển bất động sản gắn với du lịch (Sun Property)
• Tận dụng du lịch nội địa hậu COVID để hồi phục nhanh

Threats:

• Phụ thuộc lớn vào ngành du lịch
• Rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh
• Cạnh tranh từ các nhà đầu tư nước ngoài và các điểm đến quốc tế mới nổi (Campuchia, Bali, Maldives…)

 3.5. Bệnh viện Thu Cúc (TCI Health)

Strengths:

• Thương hiệu tư nhân nổi bật, được đầu tư bài bản về truyền thông
• Dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt, trải nghiệm chuyên nghiệp
• Đội ngũ bác sĩ hợp tác từ các bệnh viện lớn (Bạch Mai, Việt Đức…)
• Mạnh về dịch vụ khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư, sản phụ khoa
• Hệ thống mở rộng: nhiều cơ sở, phủ khắp Hà Nội và các tỉnh lân cận

Weaknesses:

• Giá dịch vụ cao hơn mặt bằng chung
• Phụ thuộc vào hình ảnh truyền thông, có thể bị ảnh hưởng nếu có sự cố nhỏ
• Cạnh tranh nội bộ giữa các cơ sở chưa tối ưu hóa vận hành
• Một số dịch vụ chuyên sâu (ví dụ: hồi sức, cấp cứu phức tạp) chưa mạnh bằng bệnh viện công

Opportunities:

• Nhu cầu khám định kỳ, tầm soát bệnh lý gia tăng sau COVID
• Gia tăng nhóm khách hàng trung lưu – thượng lưu tại các thành phố lớn
• Mở rộng mô hình nhượng quyền hoặc chi nhánh tại tỉnh/thành khác
• Hợp tác với bảo hiểm, doanh nghiệp để cung cấp gói khám sức khỏe định kỳ

Threats:

• Cạnh tranh khốc liệt từ các bệnh viện tư khác (Phương Đông, Vinmec, Hồng Ngọc…)
• Khó giữ chân bác sĩ giỏi trong mô hình tư nhân
• Khách hàng bắt đầu “soi kỹ” hơn về chuyên môn thay vì chỉ quan tâm trải nghiệm dịch vụ
• Áp lực kiểm soát truyền thông trong môi trường số, dễ bị “khủng hoảng mini”

Từ những phân tích trên, doanh nghiệp cần:

• Tận dụng tốt các điểm mạnh để khai thác cơ hội.
• Khắc phục điểm yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh.
• Xây dựng chiến lược thích ứng nhằm giảm thiểu rủi ro từ các thách thức.

Điều này sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao vị thế trên thị trường trong thời gian tới. Nội dung mô hình SWOT là gì được viết bởi Học viện MIB và Minh Đức Ads